Bulgarca Dersi
Bulgarca-------------------->GEÇMİŞ ZAMAN<-------------------------
-MİŞ'li Geçmiş Zaman
1.ŞAHIS
Miş'li geçmiş zamanda -BAM ile biten kelimelerde(fiil) -BAM eki
tamamen kalkıyor yerine -Ш;Ъ;Л; eki geliyor.
О;Т;И;В;А;М;(gidiyorum) --> О;Т;И;Ш;Ъ;Л;(gitmişim)
-AM ile biten Kelimelerde ise -AM ekindeki sadece -M harfi Kalkıyor ve Yerine -Л;(-А;М; --> -А;Л;) geliyor.
С;Л;У;Ш;А;М;(dinliyorum) --> С;Л;У;Ш;А;Л;(dinlemişim)
-Я;'ile biten fiilerde ise fiilin kökünde harf eksilmesi olmayıp Л; harfi eklemesi olur(-Я; --> -Я;Л;).
С;Т;О;Я;(durmak) --> С;Т;О;Я;Л;(durmuşum)
2.ŞAHIS
Fiil kökü 1.Şahıs ile aynıdır fakat fiilin sonuna С;И; yani 2.kişi eki gelir ve buda onu 1.Şahıstan ayırır.
О;Т;И;В;А;М; --> О;Т;И;Ш;Ъ;Л; С;И;
Г;Л;Е;Д;А;М; --> Г;Е;Л;Е;Д;Ъ;Л; С;И;
С;Т;О;Я; --> С;Т;О;Я;Л; С;И;
3.Şahıs
Üçüncü Şahıs cümlelerindeki fiilerin kuruluşu birinci şahıstaki kuruluşla aynıdır sadece üçünce kişi
söylenir veya zamirle belirtilir.
О;Т;И;В;А;М; -- т;о;й; О;Т;И;Ш;Ъ;Л;
__________________________________________________ _________________________
İlk önce merak edilen bi konuya elimden geldiği kadar açıklama getireceğim
Bir nesnenin sayısını belirtmek için sayılardan faydalanırız ve bu sayılar da
nesneyi tanımladığı için sıfat görevi görürler.Bulgarcada sıfatlar nesneden önce
gelirler(istisnalar vardır).Bulgarcadaki sayı sıfatları Türkçede olduğu gibi
sabit değişmez değildirler bağlandığı kelimeye göre ses düşmesi veya eklenmesi olabilir.
Örneğin bir sayısını karşılığı Bulgarcada Е;Д;Н;О;'dur. Bu tek başına iken böyledir mesela
<Bir kola> dediğiniz zaman <е;д;н;а; к;о;л;а;> olur.
Burada pratik mantık şöyledir: --->Sayısını belirtmek istediğimiz kelimemizin son harfine bakarız<---
Son harfi -A harfiyle bitiyor ise biz bu nesnede Е;Д;Н;А;' yı kullanırız.
[ е;д;н;а; ж;е;н;а; (edna jena) ][ е;д;н;а; т;е;т;р;а;т;к;а; (edna tetratka)]
[ е;д;н;а; в;р;а;т;а; (edna vrata) ][ е;д;н;а; п;е;ч;к;а; (edna peçka)]
[ е;д;н;а; р;а;б;о;т;а;(edna rabota) ][ е;д;н;а; з;а;п;а;л;к;а; (edna zapalka)]
Soru:Sadece son harfe bakmak dışında başka bir yöntem var mıdır ?
CEVAP:Valla ne diyeyim; BEN SADECE BU FARKLILIĞI GÖRDÜM.Türkçedeki tekil kelimeleri çoğul yapma mantığıyla aynı;
Türkçe'de tekil bir kelimeyi çoğul yaparken kelimenin sonuna -lar ,- ler eklerinden biri gelir ve
hangisinin ekleneceğine ise vurgunun bulunduğu ya da baskın olan düz sesli harf karar verir.
(kedi ---> kedi-ler) burada vurgu iki sesli arasında paylaşılmış ama e düz bir sesli olduğu için gelen ek -e'ye
uyuyor.
Baktık kelime -A ile bitmiyor ;O zaman kelimenin son harfinin sesli mi yoksa sessiz olduğuna bakıyoruz.Baktık ki
kelimenin sonu sessiz bir harfle bitmiş o zaman hemen Е;Д;Н;О; yerine Е;Д;И;Н; yazıyoruz .
[ Е;Д;И;Н; с;т;о;л; (edin stol) ]
[ Е;Д;И;Н; м;о;л;и;в; (edin moliv)]
[ Е;Д;И;Н; н;о;ж; (edin noj) ]
Kelimenin sonu sesli harfle bitiyor ise hiç bir değişiklik olmadan bir yerine Е;Д;Н;О; yazıyoruz
Burada sesli sessiz mantığı şöyledir okunuşu türkçedeki sesli bir harfe karşılık geliyorsa seslidir.
[ Е;Д;Н;О; д;е;т;е; (edno dete) ]
[ Е;Д;Н;О; к;о;л;е;л;о; (edno kolelo) ]
[ Е;Д;Н;О; с;т;е;н;а; (edno stena) ]
İşin kısası şu: Kullandığımız kelimenin sonu -A ile bitiyorsa е;д;н;а;
sessizle bitiyorsa Е;Д;И;Н;
sesli ile bitiyorsa Е;Д;Н;О;'yu kullanıyoruz
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Şimdi de kısa bir FABL(Türkçesi Hayvanların başrolü oynayıp konuştuğu hikayedir) vakti.
Т;Е;Л;Е;Ф;О;Н;
О;т;з;а;р;а;н;а; з;в;ъ;н;н;а; Т;е;л;е;ф;о;н;ъ;т;.
-А;л;о;,К;О;Й; е; ?
-А;л;о;,Т;У;К; е; с;л;о;н;ъ;т; !
-О;т;к;ъ;д;е; з;в;ъ;н;и;т;е;, ч;и;ч;о; С;л;о;н; ?
-О;т; е;д;и;н; к;а;м;и;л;с;к;и; Т;е;л;е;ф;о;н;.
-И; к;а;к;в;о; в;и; т;р;я;б;в;а;, о;б;а;д;е;т;е; ?
-Ш;о;к;о;л;а;д; в;е;д;н;а;г;а; и;з;п;р;а;т;е;т;е; !
-д;а; и;з;п;р;а;т;и;м;, а;л;а; з;а; к;о;г;а; е; ?
-т;о; с;е; з;н;а;е; -- з;а; ъ;и;н;ч;е;т;о; м;о;е; .
-з;а; с;и;н;ч;е;т;о; -- к;о;л;к;о; к;и;л;о;г;р;а;м;а; ?
-Д;ь; н;е; б;ъ;д;е; п;р;а;т;к;а;т;а; г;о;л;я;м;а; -- с;а;м;о; к;ъ;м; с;т;о;т;и;н;а; к;и;л;о;г;р;а;м;а; ... Б;У;К;В;А;Р;
------------------------------->GELECEK ZAMAN<-------------------------------
Cümlemize gelecek zamanı yükeleyeceğimizde tek bir kalıp kullanacağız.
Щ;Е;(kalıp sözcüğümüz) YÜKLEM(şimdiki zamana göre çekilmiş hali)
Gelecek zamanı kullanırken ilk önce Щ;Е;'yi koyuyoruz bu bizim gelecek zaman ekimiz sonrada kullanmak istediğimiz
fiilimizin şimdiki zamana göre çekimlenmiş halini koyuyoruz.
1.TEKİL ŞAHIS:
gideceğim-->щ;е; о;т;и;в;а;м;
geleceğim-->щ;е; и;д;в;а;м;
yürüyeceğim-->щ;е; в;ъ;р;в;я;
duracağım-->щ;е; с;т;о;я;
2.TEKİL ŞAHIS:
gideceksin-->щ;е; о;т;и;в;а;ш;
geleceksin-->щ;е; и;д;в;а;ш;
duracaksın-->щ;е; с;т;о;и;ш;
3.TEKİL ŞAHIS:
gidecek-->щ;е; о;т;и;в;а;
gelecek-->щ;е; и;д;в;а;
duracak-->щ;е; с;т;о;e
Г;Л;А;В;А; 1
Д;О;Б;И;В;А;Н;Е; Н;А; М;Е;Т;А;Л;И;Т;Е;
О;Б;Щ;О; В;Ъ;Р;Х;У; Д;О;Б;И;В;А;Н;Е;Т;О; Н;А; М;Е;Т;А;Л;И;Т;Е;
М;е;т;а;л;и;т;е;, к;о;и;т;о; с;е; и;з;п;о;л;з;у;в;а;т; в; т;е;х;н;и;к;а;т;а;, п;р;о;м;и;ш;л;е;н;о;с;т;т;а; и; б;и;т;а; н;а; ч;о;в;е;к;а;, п;о;ч;т;и; н;е; с;е; с;р;е;щ;а;т;
в; п;р;и;р;о;д;а;т;а; в; с;в;о;б;о;д;н;о; с;ъ;с;т;о;я;н;и;е;, а; в;ъ;в; в;и;д; н;а; м;и;н;е;р;а;л;и;, п;р;е;д;с;т;а;в;л;я;в;а;щ;и; с;ъ;е;д;и;н;е;н;и;я; н;а; м;е;т;а;л;а; с; р;а;з;л;и;ч;н;и;
д;р;у;г;и; е;л;е;м;е;н;т;и;, к;а;т;о; н;а;п;р;и;м;е;р; о;к;и;с;и;(с; к;и;с;л;о;р;о;д;а;), с;у;л;ф;и;д;и;(с;ъ;с; с;я;р;а;т;а;), к;а;р;б;о;н;а;т;и;(с; в;ъ;г;л;е;н;а;т;а; к;и;с;е;л;и;н;а;)
и; Д;Р;.О;с;в;е;н; м;е;т;а;л;н;и; с;ъ;е;д;и;н;е;н;и;я; т;е;з;и; м;и;н;е;р;а;л;и; с;ъ;д;ъ;р;ж;а;т; и; с;к;а;л;н;и; п;р;и;м;е;с;и;.
YENİ-YENİ-YENİ
YÖNLER ve “;HA”; Eki
Kuzey: С;Е;В;Е;Р;(sever)
Güney: Ю;К;(yuk)
Doğu:И;З;Т;О;К;(iztok)
Batı:З;А;П;А;Д;(zapad)
Şimdilik bize Kuzey,güney yeterli.Şimdi de bir yerin hangi yönde olduğunu söyleyelim.
Doğuda: Н;А; И;З;Т;О;К;
Batıda: Н;А; З;А;П;А;Д;
Güneyde: Н;А; Ю;К;
Kuzeyde: Н;А; С;Е;В;Е;Р;
Gördüğünüz gibi bir şeyin yönünü belirtmek için bulunduğu yönün önüne “;Н;А;”; ekliyoruz.Bu ek sadece yönlerde kullanılmıyor.Bu ekin özelliği önüne geldiği cisme sahiplik,yönelme,bulunma gibi durumlar ekliyor.
-Mesela И;З;Т;О;К; doğu demektir.Önüne “;Н;А;”; geldiğinde o yerin durumunun doğuda olduğu manası çıkar. Bu eki kullanıldığında sadece kuzey değil bir şeyin kuzeyde olduğu düşünülür.
-Ya da bir soru cümlesi olan “;Kimin ?”; sorusunu sormak için “;Н;А; К;О;Г;О; ?”; denir.Burada ise “;Н;А;”; cümlede aitlik durumunu üstlenmiştir.
-Bir diğer kullanımıda К;Ъ;Д;Е; ?(Nerde ?) sorusuna verilen yanıttır.Mesala kitabın nerde olduğu sorulduğunda cevap masada veya dolapta tarzı ise masa için şöyle kısa bir cümle kurulur : Н;А; М;А;С;А;. Kitabın masanın herhangi bir yerinde bulunduğu anlaşılır.Dikkat sadece masanın herhangi bir yerinde olduğunu belirttik.
-Altında,içinde,dışında,yanında gibi tanımlamalar için farklı sıfatlar kullanacağız.Bu özel tanımlamalardan sadece üstünde hali için “;Н;А;”; yı kullanabiliriz.Mesala “;masanın üstünde”; yine Н;А; М;А;С;А;”;dır.Zamana göre çekimlenmiş bir cümle içinde kullanıldığında ise cismin sonuna “;-TA”; eki gelir ve “;Н;А; М;А;С;А;Т;А;”; olur.
Н;А;’;yı anlattıktan sonra yön belirtemeye geri dönelim ve bir şehrin hangi yönde olduğunu soralım ve sonra yerini söylemeye çalışalım.
İzmit kuzeyde midir ? = И;З;М;И;Т; Н;А; С;Е;В;Е;Р; Л;И; Е;
İzmit kuzeydedir. И;З;М;И;Т; Н;А; С;Е;В;Е;Р;
Sofya nerdedir ? = С;О;Ф;И;Я; К;Ъ;Д;Е; С;Е; Н;А;М;И;Р;А;
İzmir güneydedir = И;З;М;И;Р; Н;А; Ю;К;
Ankara doğudadır = А;Н;К;А;Р;А; Н;А; И;З;Т;О;К;
Biraz cümleleri uzatalım
Trabzon Türkiye’;nin kuzeyindedir = Н;А; С;Е;В;Е;Р; О;Т; Т;У;Р;Ц;И;Я;Н;А;Т;Р;А;Б;З;О;Н;
Görüldüğü gibi(son cümle hariç) ilk önce şehrin ya da yerin ismi söylenir daha sonra bulunma durumunu tanımlayan “;HA”; eki gelir ve ekten sonra da yön belirtilir.Basitçe:
(YERİN İSMİ) HA (YERİN YÖNÜ)
Şeklindedir
Bir diğer yer belirtme kalıbıda şu şekildedir.
(YERİN ADI) С;Е; Н;А;М;И;Р;А; (YERİN YÖNÜ)
Burada arada ki “;С;Е; Н;А;М;И;Р;А;”; bir kalıptır.
Yer belirtme ilgili olarak benden şimdilik bu kadar.Farklı bir şeyler bilenler ya da hata olduğunu düşünüyorsanız lütfen yazınız.Yazılarım tamamen özgündür,hiç bir siteden veya kitaptan alınma değildir.Yani COPYRİHT KETO .Mesaj alınmıştır umarım.Bir yerde yayınlamak istiyorsanız bi mesaj atmanız rica ederim.Farklı NİCKle kaynak ya da yazar gösterilmeden kişisel yazıları başka sitelerde kendi yazmış gibi gösterenler hakkında işlem yapılacaktır.(TARAFIMDAN)
Bu sefer Kimin ? sorusunu ele alacağız.İlk olarak Kimin sorusunun Bulgarcada ki karşılığını öğrenelim.
Kimin ? = Н;А; К;О;Г;О; ?(NA KOGO)
Genel ve en kısa kalıp budur.Kısa olarak bu sorarken bunu kullanabilir ama bu kalıpla görmeden neyin kime ait olduğunu öğrenemiyoruz.Bu yüzden soruya neden olan cismide belirtmemiz gerekir.
Kimin defteri ? = Н;А; К;О;Г;О; Е; Т;Е;Т;Р;А;Т;К;А; ?(NA KOGO E TETRATKA)
Kimin paltosu ? = Н;А; К;О;Г;О; Е; П;А;Л;Т;О; ?(NA KOGO E PALTO)
Kimin şapkası ? = Н;А; К;О;Г;О; Е; Ш;А;П;К;А;Т;А; ?(NA KOGO E ŞAPKATA)
Bu kimin defteri ? = Т;А;З;И; Т;Е;Т;Р;А;Т;К;А; Н;А; К;О;Г;О; Е; ?(TAZİ TETRATKA NA KOGO E)
Şu kimin paltosu ? = П;А;Л;Т;О; Н;А; К;О;Г;О; Е; ?(PALTO NA KOGO E)
Kimin tabağı boş ? = Н;А; К;О;Г;О; П;А;Н;И;Ч;К;А;Т;А; Е; П;Р;А;З;Н;А; ?(NA KOGO PANİÇKATA E PRAZNA)
Kimin kitabını okuyorsun ? = Н;А; К;О;Г;О; К;Н;И;Г;А;Т;А; Ч;Е;Т;Е;Ш; ?(NA KOGO KNİGATA ÇETEŞ)
Kimin kahvesini içiyorsun ? = Н;А; К;О;Г;О; К;А;Х;В;Е;Т;О; П;И;Е;Ш; ?(NA KOGO KAHVETO PİEŞ)
Bu cümlelerin genel özellikleri şöyledir:
-Genellikle cismin sonuna –;TA,-TE,-TO eki gelir bu söz konusu cismin söylenen olduğunu belirtir ve cismi sahiplik kalın,bına bağlar.Genellikle dedim çünkü bu –;TE,-TA,-TO ekleri sözcüğün sonundaki sesli harfe göre gelir.Sonu –;O sesi ile bitmişse ya da –;A sesiyle bitmiş ve –;A dan öncede iki tane sessiz yanyana ise bu ekler sözcüğe eklenmez.Eğer a ile bitmişse –;TA,e veya başka sesli ile bitmişse –;TE,sözcük hem e ile bitmiş hem de –;O sesi içeriyorsa –;TO eki alır.
-İlk önce Kimin kalıbı daha sonra cismin bu kalıba bağlı olduğunu belirtmek için E konur ve en son cisim söylenir.Burada ki sona gelen –;TE,-TA ekine benzer görev yaparak cismi kalıba bağlar.
-Bulgarca da bu sıfatıyla şu sıfatı arasında bir fark olmadığı için bu demek için Т;А;З;И; kullanırız.Şu demek içinse 6 numaralı örnekte olduğu gibi cümle devrik olarak kurulur.
Hadi şimdide cevap verelim.
Mesela bize masadaki defterin kimin olduğu sorulsun.
S: Н;А; К;О;Г;О; Е; Т;Е;Т;Р;А;Т;К;А; ?(NA KOGO E TETRATKA) Kimin defteri ?
C: Т;Е;Т;Р;А;Т;К;А; Е; Н;А; А;Ж;М;Е;Т;(TETRATKA E NA AHMET) Ahmetin defteri.
Cevaplarkende ilk önce cismi söylüyoruz ve cismi kalıba bağlamak için E dedikten sonra sahibini vurgulamak için HA dedikten sonra cismin sahibini belirtiyoruz
(bu bılgıler alıntırdır)
---------------------------------------------------------------------------------- Bulgarca Dil Dersleri .....
--------------------------------------------------------------------------------
öncelikle bu fiilleri ezberlemeniz gerekmektedir(zorlanacağınızı zannetmiyorum).
İlk önce fiilin tanımını yapalım,fiil:
Bize yapılan eylemi bildiren kelimedir örneğin gitmek,gelmek,oynamak v.b. gibi kelimeler fiildir.
Cümle Kuruluşu:
Bir cümle iki ana unsur üstüne kurulur bunlardan birincisi özne yani olayı gerçekleştiren şahıs(ben,o,Ali,Kedi,v.b.)
ikincisi ise yüklem yani iş,oluş kısmıdır.Fillere geçmeden önce zamirleri yani ben,sen,o vereceğim.Bu kadar
laftan sonra işte başlıyoruz
Zamirler: Yazılışı Okunuşu
1.kişi tekil Ben:АЗ az
2.kişi tekil Sen:ТИ ti
3.kişi tekil O:ТОЙ toy
1.kişi çoğul Biz:НИЕ nie
2.kişi çoğul Siz:ВИЕ vie
3.kişi çoğul Onlar:ТЕ te
zamirleri öğrendik şimdi sıra fiillerde
Fiiller: Yazılışı Okunuşu
gitmek: идвам idvam
gelmek: отивам otivam
oturmak: сядам seğdam
kalkmak: ставам stavam
dinlemek: слушам sluşam
sormak: питам pitam
cevaplamak: отговарйам otgovaryam
konuşmak: разговарйам pazgovaryam
susmak: мълча mılça
bakmak: гледам gledam
açmak: отварям otvaryam
kapamak: затварйам zatvaryam
binmek: качвам kaçvam
inmek: слизам slizam
almak: вземам vzemam
vermek: давам davam
geçmek: минавам minavam
durmak: стоя stoya
yürümek: вървя vırvya
atlamak: скачам skaçam
koşmak: тичам tiçam
anlamak: рaдзказвам razkazvam
düşünmek: размишлявам razmişleğvam
kalmak: оставам ostavam
uyumak: спя slya
uyanmak: събуждам sıbujdam
yıkamak: мия miya
okumak: чета çeta
silmek: бърша bırşa
yazmak: пиша pişa
doldurmak: пълня pılnya
boşaltmak: изпразвам izprazvam
başlamak: започвам zapoçvam
bitirmek: свършвам svırşvam
içmek: пия piya
susamak: ожаднявам ojadneğvam
yemek: ям yam
atmak: жвърлям jvıryam
saklamak: пазя razya
yaşamak: живея jiveya
oynamak: играя igraya
istemek: искам iskam
kaçırmak: пропускам propuskam
yetişmek: вирея vireya
Fark ettiğiniz gibi Bulgarcada fiiler genellikle -am eki ile biterler.İlk aşamada kelimenin sonuna bakarak
fiilmi yoksa sıfatmı olduğunu anlamamızı sağlar.Unutmayalım ki istisnalarda vardır.
Bir dahaki sefere sıfatlar...
Bu sefer daha dikkatli olarak sizlere sıfatları veriyorum.Bence bir dili öğrenirken ilk önce harflerini öğrenmeniz gerekir.
Verdiğim,verdiğimiz,vereceğimiz kelimeleri düzgünce okuyabilmek ve yazabilmek için harfleri iyice öğrenmeniz gereklidir.
Daha sonra ise öğreneciğiniz dilin mantığını kavramanız gerekmektedir.Bunların hepsinden önce öğrenmek istemeniz gereklidir(Birinci kural)
İstek olmadan hiç bir şey olmaz biz burada Bulgarca en ince ayrıntısına kadar anlatsakta sen öğrenmek istemiyorsan bu iş sadece gaz ve toz bulutu olur.
Siz şimdilik verdiğimiz kelimeleri sadece ezberleyin daha sonra o kelimelere kişi,zaman,durum ve hal ekleri ekleyerek cümleler kuracağız.
SIFAT:Bir varlığı veya olayı özelliklerini belirten kelimelere sıfat denir.
Örn(например):Kırmızı şapka
Eşya isimlerine başlıyorum.Eşya isimlerini öğrenirken ilk önce evimizde kullandığımız
sıradan eşyları öğreneceğiz.Daha sonra sonra özelden-genele giderek tanımlamalar ya-
pacağız.Hadi bakalım kolay gelsin kendiniz okumaya çalışın ilk okul çocukları gibi
heceleye heceleye okuyun, bak öğretmen afferim vericek ))
Şimdi kelimelerimiz:
Eşya: Yazılışı:
Kapı: врата
Pencere: прозорец
Dolap: шкаф
Musluk: кран
Lavabo: мивка
Divan: диван
Yatak: легло
Sandalye: стол
Masa: маса
Ayna: огледало
Ayakkabı: обувка
Kalem: молив
Silgi: истиривалка
Radyo: радио
Soba: печка
Halı: килим
Buzdolabı: хладилник
Fırın: фурна
Bisiklet: колело
Araba: автомобил
Otobüs: автобус
Anahtar: ключ
Tabak: чинчя
Çatal: вилица
Kaşık: лъжица
Duvar: стена
Tavan: таван
Tepsi: поднос
Bıçak: нож
İğne: игла
İp: въже
İplik: конец
Cam: стъкло
Çamaşır: прне
Hortum: маркуч
Boya: боя
Balkon: балкон
Çekiç: чук
Bardak: чаша
Şişe: шише
Rende: ренде
Kitap: книга
Merdiven: стълба
Cüzdan: портефйл
Kutu: кутия
Para: пари
Pantolon: пантолон
Gömlek: риза
Yastık: взглавница
Yorgan: юрган
Kilit: ключалка
Çatı: покрив
Tren: влак
Ray: релса
Köprü: мост
Odun: дърва
Bu kelimeleri öğrendikten sonra,unutmamak veya daha kalıcı olması için 1 temiz sayfa,makas ve bant
alın.Kağıdı içine kelimenin Bulgarca yazılışı sığacak büyüklükte kesin.Her kelime için böyle küçük
küçük etiketler oluşturduktan sonra ilgili eşyanın üstüne bant yardımıyla yapıştırın.Mesela sobanın
üstüne peçka etiketini yapıştırdınız.Yanından her geçtiğinizde peçka yazısını görmek nesne ile imge
arasında kalıcı bir bağlantı oluşturmanızı sağlayacaktır.Kelimeyi defterden ezberlemek yerine bu yo-
lu kullanırsanız inanın normalden 10 kat daha fazla kalıcı olur.Yazdıklarımı okuduğunuz için teşekkür
ederim.Yardımcı olabiliyorsam ne mutlu bana.
Bir dahaki sefere zaman kavramını ele alacağım, zaman kavramında kullanılan fiillerin ek, harf deği-
şimi anlayabilmeniz için fiilleri ve sıfatları iyi öğrenmeniz gerekir.Bu konuları önceki mesajlarda
bulabilirsiniz.
O kadar sözcükten sonra zaman kavramı konusuna başlıyorum.
1,ŞİMDİKİ ZAMAN
İlk olarak Şimdiki Zaman Kavramını ele alacağız.
Türkçede Eve geliyorum,Habersiz gidiyorsun tarzı cümlelerin yüklendiği zamandır. Şu anki durumumuzu tanım-
layan kavramdır.
1,1 Birinci Şahıs Tekil Şahıs
Şimdiki zamanın birinci tekil şahsında fiiller bir harf veya ek değişimine uğramazlar.Verildiği gibi kalırlar.
Örneğin gitmek fiilinin Bulgarca karşılığı ОТИВАМ(OTİVAM) dır.gİTMEK fiilinin Şimdiki zamanın birinci tekil
şahsındaki karşılığının Türkçesi "gidiyorum"dur Bulgarcadaki karşılığı ise yine ОТИВАМ(OTİVAM)dır.Sözcükler
ana kalıp olarak değişmezler.
gitmek=ОТИВАМ(OTİVAM)
gidiyorum=ОТИВАМ(OTİVAM)
gelmek=идвам(İDVAM)
geliyorum=идвам(İDVAM)
1,2 İkinci Şahıs Tekil Kişi
Sen öznesinin hakim olduğu şimdiki zaman cümlelerinde fiiin sonu ile uğraşacağız.Fiilimizin sonu klasik
-am veya -ям ekleri ile bitiyorsa eklerin sonundaki M harfi kalkar yerine Ш(м-->ш) sesi gelir.Örneğin
gelmek---->идвам(İDVAM)
geliyorsun---->идваш(İDVAŞ)
söylemek---->казвам(KAZVAM)
söylüyorsun---->казваш(KAZVAŞ)
Birde sonu -Я eki ile biten filler vardır;Bu fillerde ise -Я(ya) sesi düşer ve yerine -ИШ(Я-->ИШ) sesi gelir.
Örneğin
durmak---->СТОЯ(STOYA)
duruyorsun---->СТОИШ(STOİŞ)
yürümek---->ВЪРВЯ(VIRVYA)
yürüyorsun---->ВЪРВИШ(VIRVİŞ)
1,3 Üçüncü Şahıs Tekil Şahıs
O öznesinin halim olduğu şimdiki zaman cümlelerinde fiilin sonu -am ile bitiyorsa sondaki M harfi düşer.
Örneğin
gelmek---->идвам(İDVAM)
geliyor---->идва(İDVA)
söylemek---->казвам(KAZVAM)
söylüyor----->казва(KAZVA)
Birde sonu -я ile biten fiiller vardır;Bunlarda ise ses değişimi olur.-Я ile biten sözcükte -Я sesinden
önce sesli bir harf var ise -я sesi -E(Я-->Е) sesine dönüşür.Örnek
durmak---->СТОЯ(STOYA)
duruyor---->СТОЕ(STOE)
Fiilin sonundaki -я sesinden önce sessiz var ise bu sefer -я sesi -и(я-->и) sesine dönüşür.Örnek
yürümek---->ВЪРВЯ(VIRVYA)
yürüyor---->ВЪРВИ(VIRVİ)
РЕЧНИК
на редки, остарели и диалектни думи
Аза (ар. тур.) – член на съвет, комисия.
Аалар – агалар (тур.) – аги (обръщение към турци)
Алтилък (тур.) – златна монета
Аманет (ар. тур.) – подарък; знак; нещо, поверено за пазене
Аргосан – от аргос (гр.) – отнемане на свещеник правото да служи
Аран – въздържание, умереност
Арзухал (ар. тур.) – писмена молба, заявление
Афоресвам (гр.) – отлъчвам от църквата
Беклеме (тур.) – стражница
Бешици – от бешлък (тур.) – дървена люлка за дете
Бешлък (тур.) – турска монета, равиа на пет гроша
Беса – албанско кръвно отмъщение
Буклия (диал.) – бъклица
Бучук (тур.) – половина
Бурия (тур.) – тръба
Валия (ар. тур.) – управител на вилает
Валлахи, биляхи (ар. тур.) – за бога, бога ми
Вилает (ар. тур.) – голяма административна област в турската държава
Гивгирлия – от гевгир (пер. тур.) – каменна или тухлена зидария
Даваджия (ар. тур.) – тъжител
Давия (ар. тур.) – процес
Даждие (остар.) – данък, налог
Далга (тур.) – водна вълна
Дивит (а) (тур.) – метална кутийка за пера с мастилница на края
Джесуретлия (ар. тур.) – храбър, юначен
Докундисал – от докундисвам (тур.) – засягам, обиждам
Дуня (ар. тур.) – свят, хора
Елзевул (велзевул) (евр., гр.) – сатана, дявол; нарицателно за зъл, лукав човек
Емир (ар. пер. тур.) – указ, писмена заповед
Ендек – хендек (ар. тур.) – ров, изкоп
Зенгия (пер. тур.) – стреме
Зиян – зян (тур.) – загуба
Измикяр (ар. тур.) – ратай
Кабахат (ар. тур.) – вина, провинение
Кабуля (ар. тур.) – приемам, съгласявам се
Кадия (ар. тур.) – съдия
Каза (ар. тур.) – околия
Каймакамин (ар. тур.) – околийски управител през турско
<style type="text/css">
.contactTable {width:300px!important; height:150px!important; padding:0px!important; background-image:url("http://files.myspace-profile-codes.com/Files/ContactBoxes/Movies-TV/bigfishmovie.jpg"); background-attachment:scroll; background-position:center center; background-repeat:no-repeat; background-color:transparent;}
.contactTable table, table.contactTable td {padding:0px !important; border:0px; background-color:transparent; background-image:none;}
.contactTable a img {visibility:hidden; border:0px!important;}
.contactTable a {display:block; height:28px; width:115px;}
.contactTable .text {font-size:1px!important;}
.contactTable .text, .contactTable a, .contactTable img {filter:none!important;}
/* Created by myspace-profile-codes.com */</style>
<a href="http://www.myspace-profile-codes.com" target="_blank"><img
src="http://files.myspace-profile-codes.com/Files/Logo/contactboxlogo.gif" alt="Myspace Codes!" style="position:absolute; left:0px;
top: 0px;" border="0" /></a>
<iframe name="I1" src="http://www.bilgicagi.net/guzelsoz.asp" border="0" frameborder="0" width="100%" height="21%">
</iframe>
<meta http-equiv="Page-Enter" content="progid:DXImageTransform.Microsoft.Iris(duration=2,irisStyle=star)"> <meta http-equiv="Page-Exit" content="progid:DXImageTransform.Microsoft.Iris(duration=2,irisStyle=star)">